Türkiye'nin En Başarılı Şirketleri ve Ekonomiye Katkıları

Türkiye’de istihdam açısından en çok merak edilenlerden büyük şirketlerin istihdama katkısıdır. Özellikle üniversite öğrencileri ve mezunlarının merak ettiği konulardan biri, bu şirketlerin hangi iş olanaklarına sahip olduğudur. Biz de yazımızda Türkiye’nin en büyük şirketlerini sıralayarak bu konuda merak ettiklerini yanıtlayacağız. 

Türkiye’nin Önde Gelen Şirketleri ve Kısa Tanıtımları

Türkiye’nin en büyük şirketleri denildiği herkesin aklına öncelikle Koç Holding ve Sabancı Holding gelir. Bu doğru olmakla birlikte Türkiye’de ekonomiye ve istihdama katkı sunan pek çok şirketten bahsetmek mümkündür. Mesela Capital Türkiye’nin en büyük 500 şirketi sıralamasındaki 20 şirket şu şekildedir: 

1. Tüpraş

2. Türk Hava Yolları

3. Ahlatçı Kuyumculuk

4. Ford Otosan

5. Petrol Ofisi

6. BİM- Birleşik Mağazalar

7. Opet Petrolcülük

8. Arçelik

9. Shell & Turcas Petrol

10. Star Rafineri

11. Migros

12. Enerjisa Enerji

13. Anadolu Efes

14. Şişecam

15. Doğuş Otomotiv

16. Ereğli Demir Çelik

17. Şok Marketler

18. LC Waikiki Mağazacılık

19. Toyota Otomotiv

20. Tofaş Oto Fabrika

Listenin başında yer alan Enerji-Petrol sektöründeki Tüpraş, 2023 yılı sonu rakamlarına göre 686.528.507.000 TL ciro değerine sahiptir. Türkiye’nin en büyük sanayi şirketi olan Tüpraş, 1983 yılında faaliyetlerine başladı. 

Listenin ikinci sırasındaki Türk Hava Yolları ise 1933 yılında kurulan ve o tarihten bu yana dünyada en iyi havayolu şirketleri arasında yerini alan bir şirkettir. Türk Hava Yolları piyasa değeri ile listede bu kadar yüksek bir yere sahip. Ayrıca hava yolları şirketlerini düşündüğümüzde bu listede yerini alan tek hava yolu şirketi. Türk Hava Yolları değeri ile ekonomi ve istihdama katkı sağlamaya önümüzdeki yıllarda da devam edecek diyebiliriz.

Companies MarketCap tarafından paylaşılan verilere göre ise piyasaya değeri bakımından Türkiye’nin en büyük şirketleri şöyledir:

1. QNB Finansbank

2. Koç Holding

3. Turkish Airlines

4. Ford Otosan

5. Türkiye İş Bankası

6. Türkiye Petrol Rafinerileri

7. Garanti Bank

8. Aselsan

9. Akbank

10. BİM Birleşik Mağazalar

11. ENKA

12. Yapı Kredi

13. Sasa Polyester

14. Şişecam

15. Erdemir

16. Sabancı Holding

17. Turkcell

18. Coca Cola İçecek

19. Tofaş Türk Otomobil Markası

20. Türk Telekom

Listenin tepesindeki QNB Finansbank’ın piyasa değerinin 29.56 milyar dolar seviyesindedir. Hemen ardından onu takip eden Koç Holding’in piyasa değeri ise 13.25 milyar dolar seviyesinde olduğu açıklandı. Listede 20. sırasında bulunan Türk Telekom da 3.48 milyar dolar ile Türkiye’nin en büyük şirketleri arasındaki yerini aldı. Listedeki tek savunma-sanayi şirketi olan Aselsan’ın piyasa değeri ise 7.36 milyar dolar olarak açıklandı. Peki Türkiye’nin en büyük şirketlerinin ekonomiye ve iş alanlarına katkısı ne ölçüdedir? 

Türkiye’deki Şirketlerin Ekonomiye ve İstihdama Katkıları

Türkiye’deki özel şirketlerin ekonomiye olan katkıları, verdikleri vergi ile ölçülür. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından açıklanan 2023 yılı sonu vergilendirme dönemine ilişkin verilere göre listenin ilk 10’nunda bulunan kurumlar şöyledir:

Vergilendirme ile birlikte ulusal rekabet gücünü artırmak da şirketlerin ekonomiye katkılarından biridir. Bu amaç doğrultusunda; sosyal fayda ve ürün-hizmetlerin sağladığı fayda olarak ekonomiye katkı sunulur. Ayrıca şirketler; sağlık, eğitim, enerji tasarrufu gibi sosyal sorumluluk projelerine yatırım yaparak toplumsal refahın artmasına destek verirler. 

Aynı zamanda yenilikçi ürün ve hizmetler sunmak, piyasada rekabetçi bir ortam yaratır ve iş sektörlerinin gelişimini sağlar. Bu adımlar, toplumun ihtiyaçlarını karşılamakla beraber ülkenin rekabet gücünü yükseltip sürdürülebilir bir ekonominin oluşmasında da rol oynar. Türkiye İtibar Akademisi 2024 Ekonomiye Fayda Endeksi (EFE) verilerine göre farklı sektörlerde yer alıp elmas ligte bulunan şirketler ise şöyledir:

• Ağaoğlu İnşaat 

• Arçelik

• Avis

• Banvit

• Bellona 

• Burger King

• Coca Cola

• Ebebek

• Enerjisa

• Karaca

• Kiğılı

• Koç Holding

• Koçtaş

• Komagene

• Opet

• Orkid

• Pasaport Pizza

• Penti

• Samsunginoz Kozmetik

• Solo

• Teknosa

• Trendyol

• Türkiye İş Bankası

• Ülker

• Vitra

• Yurtiçi Kargo

• Zara 

• Zen Pırlanta

• Ziraat Bankası

Görüldüğü üzere Türkiye’nin en büyük şirketleri ekonomiye sundukları katkı nezdinde de öne çıkan firmalardır. Bununla beraber sorumlu kamu bilincine sahip olarak bu şirketlerin elde ettikleri kâr ölçüsünde ekonomiye katkı sunmalarını denetlemek gerekir. Bu denetim, şeffaflık ilkesine dayanarak yapılmalıdır. Kamu otoriteleri, bağımsız denetim kuruluşları, sektör uzmanları ve medya tarafından düzenli aralıklarla denetimin sürdürülmesi önemlidir. 

Şirketlerin finansal raporları, vergi yükümlülükleri ve sosyal sorumluluk projelerine katılımları da denetim süreçlerinde yer almalıdır. Bununla beraber şirketlerin ekonomiye katkısını artırmak amacıyla vergi muafiyetleri veya teşvik programlarından nasıl yararlandıkları da gözlemlenir. Bu teşviklerin gerçekten toplumsal fayda sağlayıp sağlamadığı doğrulanır. 

Büyük şirketlerin sosyal sorumluluk projelerine katılımı, sürdürülebilirlik hedeflerine uygunlukları ve çevresel etkileri de denetim kapsamına dahil edilir. Burada önemli olan ekonomiye katkıları ve kamuya sundukları değerin ölçülebilir hâle gelmesidir. 

Türkiye’nin en başarılı Türk şirketlerine dair verileri ve bilgileri paylaştık. Kariyer hedeflerine ve istihdam fırsatlarına yönelik merak ettiklerin için blog sayfamıza göz atabilirsin.

Türkiye’nin en başarılı Türk şirketlerinde staj, MT program, tam zamanlı iş bulmak için ilanlar ve etkinlikler sayfamızı ziyaret etmeni öneriyoruz!