Terfi Ne Demek? İş Hayatında Terfi Süreci ve Şartları

Kariyerinde ilerlemek isteyenlerin gündemden düşürmediği terfi süreci, kurumdan kuruma değişiklik gösterir. Bazen personel tüm mesleki gelişimine rağmen terfi alamaz. Bazı personeller ise belli şartları karşılayarak istedikleri mevkiye yükselebilirler. Peki genel hatlarıyla terfi nedir, terfi süreci nasıl işler ve performansa bağlı terfi için neler yapabilirsin? Tüm bu soruların cevabını senin için derledik!

Terfi Nedir?

Terfi, farklı bir iş pozisyonunda ilerleme veya aynı iş pozisyonunda daha fazla ve büyük sorumluluklar edinmektir. Bir çalışanın terfi alması, aynı zamanda maaşın artmasının da bir göstergesidir. Ayrıca hem kamuda hem de özel sektörde terfi alma durumu mevcuttur. 

Kamu kurumlarında terfi işleyişi, belli başlı şartların karşılanmasına bağlıdır. Özel sektörde de kurumdan kuruma değişen performans yönetimi, kurum politikası ve terfi süreci neticesinde bir üst pozisyona yükselme vardır. 

İş yerinde terfi almanın başlıca faydalarına bakarsak ise şunları söyleyebiliriz:

• Çalışan motivasyonunu ve performansını artırır,

• Çalışanın aidiyet ve bağlılık duygusunu pekiştirir,

• İş yerindeki çalışanların daha yüksek verimlilikle görev ve sorumluluklarını yerine getirmesi sağlanır,

• Yetenekli, sorumluluk ve vizyon sahibi çalışanlar elde tutulur,

• Kurum ve işveren kültürü açısından çalışanlara çeşitli fırsatlar sunulduğunu gösterir.

Görüldüğü üzere terfi, çalışanlar başta olmak üzere kurumun da faydası olan bir süreçtir. Terfi sürecinin kurumlara yansıması ise farklı şekillerde olabilir. Genellikle uygulanan terfi çeşitleri şu şekildedir:

• Dikey Terfi

Dikey terfi tamamen farklı bir iş pozisyonunda yükselmeyi ifade eder. Kurumun organizasyonel hiyerarşine uygun şekilde maaş artışı ve artan sorumluluklar gündeme gelir. Dikey terfi genellikle bazı kamu kurumlarında ve işveren kültürüne sahip özel sektör işletmelerinde geçerlidir. 

• Yatay Terfi

Yatay terfi ise çalışanın benzer departmanda daha farklı bir iş pozisyonunda çalışmasıdır. Örneğin, bilgisayar programcısı olarak çalışan bir personelin aynı yazılım geliştirme departmanında sistem analisti pozisyonuna geçmesi gibi. Yine junior pozisyonunda çalışan birinin senior unvan alması da bir yatay terfi örneğidir. Bu değişiklik sonucunda maaş zammı olabilir veya aynı maaş geçerli olabilir. 

• Zamana Bağlı Terfi

Zamana bağlı iş terfisi, kurumun belirlediği süre dahilinde gerçekleşir. Yani bir kurum, belirli bir süre sonunda otomatik şekilde personele terfi fırsatı tanıyabilir. Genellikle bu süre 2 yıl ve üzeridir. Zamana bağlı terfiler genel olarak kamu kurumlarında geçerlidir. 

• Kuru Terfi

Kuru terfide ise maaş ve yan haklarda belli bir artış görülmez. Kurumda güveni kazanmış ve belli bir süre çalışmış personeller, daha fazla yetki edinerek benzer pozisyonda çalışmaya devam ederler. 

Terfi ne demek, faydaları ve çeşitleri nelerdir sorularını yanıtladık. Şimdi de terfi sürecinin nasıl işlediğine bir göz atalım. 

Terfi Nasıl Alınır?

Terfi süreci; liyakata bağlı veya üst mevkiden atama şeklinde gerçekleşebilir. Ne yazık ki terfi alma süreci yalnızca çalışanın performansına bağlı ilerlemez. Terfi kararını etkileyen pek çok unsur söz konusudur. Bu unsurlar genellikle şu şekilde kendini gösterir:

• Çalışanın performans gelişimi ve kurumdaki kıdem yıl sayısı,

• Kurumun ve departmanın terfi gerektirip gerektirmediğinin değerlendirilmesi,

• Son terfi söz konusuysa bu terfiden sonra geçen sürenin hesaplanması,

• Departman ve iş pozisyonunun gerektirdiği sorumluluklar için doğru zamanın beklenmesi,

• Yöneticilerin ve işverenlerin kurum için yetenek ve performans yönetimini gözden geçirip eksiklikleri ve gereksinimleri saptaması.

Görüldüğü üzere terfi almak, aslında çalışan ile birlikte kurumun doğru zamanı beklemesiyle oluşan bir süreç. Bazı kurumlarda bu süreç, çalışan performansı öncelikli şekildedir. Bazılarında ise departmandaki ihtiyaçların belirlenmesi durumunda böyle bir süreç işler. Peki çalışan performansına bağlı terfi nasıl işler? Eğer halihazırda bir kurumda çalışıyor ve yükselmeyi düşünüyorsan nasıl hareket etmelisin? Şimdi de bu sorunun yanıtına odaklanalım ve sana işe yarar bilgiler verelim. 

Performansa Bağlı Terfi

Performansa bağlı terfi alma; çalışanın mevcut görev yetkisi, performansı ve yetenekleri bakımından değerlendirilir. Bu süreçte çalışanın kurumdaki kıdem yılı da göz önünde bulundurulur ve performansı ölçüsünde hangi tür terfiye gerek duyulduğu değerlendirilir. Çalışan performansına önem veren bir kurumda çalışıyorsan bu kurumda yükselmek için aşağıdaki etkenlere dikkat edebilirsin:

• Sosyal ve teknik yeteneklerini geliştirmek için mesleki eğitimlere yönelebilirsin,

• Mesleğindeki güncellemeleri ve yetenekleri takip ederek kendini yenileyebilirsin,

• Mesleki potansiyelini gözden geçirerek eksikliklerini ve geliştirmen gereken yönlerini tespit edebilirsin,

• Proje ve iş teslim sürelerini takip ederek işleri zamanında ve verimli şekilde tamamlayabilirsin,

• Ekip ve departman üyeleriyle yazılı ve sözlü iletişimde kalarak kendini öne çıkaracak fikir paylaşımlarında bulunmalısın.

Genel olarak çalıştığın kurumdaki performans yönetimi kriterlerini gözden geçirerek kendini geliştirme yolunda adım adım ilerleyebilirsin. Bununla beraber bazı kurumlardaki can sıkıcı durumlardan dolayı ne kadar çabalasan da terfi alman söz konusu olmayabilir. Böylesi bir durumda takım liderin veya yöneticin ile iletişime geçerek memnuniyetsizliği dile getirmeyi tercih edebilirsin. 

Terfi Dilekçesi Nedir?

Terfi dilekçesi, genellikle kamu kurumlarında istenen bir prosedür uygulamasıdır. Terfi veya görev değişikliği dilekçesi, direkt terfi alan kişiye iletilir. Bu dilekçe, resmi belge niteliği taşır.  Bu dilekçede personelin gerekli kimlik ve iletişim bilgilerini doldurması talep edilir. 

Bir de personelin talep ettiği görev değişikliği- terfi dilekçesi vardır. Bu dilekçe, bizzat personel tarafından yazılır ve kurumdan atama veya görev değişikliği talep edilir. Böylesi bir durum için yazılan terfi dilekçesi örneğinde şunlar yer alır:

• Dilekçenin sunulacağı makam veya birim,

• Dilekçenin yazıldığı gün, ay, yıl,

• Görev değişikliği veya terfi talebinin gerekçesi,

• Kimlik ve iletişim bilgileri,

• İmza. 

Yukarıdaki unsurları içine alacak şekilde gerekçeli durumunu ve gereğinin yapılmasını rica eden ifadelerle dilekçeyi yazabilirsin. 

Terfi ve Kariyer Planlama

Kariyer planlamasında terfi alma amacın öncelikli ise buna uygun şekilde mesleki gelişimine önem verebilirsin. Bu doğrultuda iş deneyimi elde ettiğin her bir kurumda öğrenmeye açık olduğunu ve meslekte ilerleme hedefinde olduğunu belirtmelisin. Yine sorumluluk atmaktan çekinmemek ve ekip üyeleriyle iletişime açık olmak da terfi almaya ortam hazırlayan etkenler arasındadır. 

Yine her bir kurumda elde ettiğin deneyimlerin yanı sıra referanslarına da önem göstermelisin. Güçlü ve zayıf yönlerine dair yapacağın objektif değerlendirmeler de seni bir adım ileriye götürecektir. Geleceğini şekillendirme yolunda çeşitli stratejileri öğrenmek istersen Kariyer Planlama Stratejileriyle Geleceğinizi Nasıl Şekillendirebilirsiniz adlı yazımızı okuyabilirsin.

İlgini çekebilecek diğer içeriklerimizi de aşağıda bulabilirsin:

• İş Hayatında Rotasyon Nedir? Nasıl Yapılır?

• Sevilen Bir Yönetici Olmak İçin Bilmeniz Gerekenler

• İş Hayatında Fark Yaratan Hard Skiller Nelerdir?

• Kariyer Hedeflerini KPI’lerle Nasıl Belirleyebilirsin ve Başarıyı Ölçebilirsin?